شاهنامه فردوسی به زبان تالشی(جلد اول)

تالش‌ها یکی از کهن‌ترین اقوام ایرانی هستند که به زبانی خاص خود سخن می‌گویند. زبان تالشی که دارای چندین گویش بزرگ و ریزگویش است، در گذشتە در بخش بزرگی از شمال‌غرب ایران رایج بودە‌است؛ اما بر اثر نفوذ زبان‌های دیگر و برخی از بی‌مهری‌ها، بە‌مرور از گستره‌ی رواج آن کاستە شدە‌است. بررسی های علمی اخیر بیانگر آن است که زبان تالشی همچون بسیاری از زبان‌ها و گویش‌های ایرانی، در معرض خطر و نابودی است. با توجە بە این واقعیت و بە‌منظور پاسداری از زبان تالشی و تلاش برای ماندگاری‌اش، بر آن شدم تا با برگردان تالشی شاهنامه‌ی فردوسی، بزرگ‌ترین شاهکار ادبی ایران که در ماندگاری و گسترش زبان ملی ما نقش آشکار داشته‌است، تا حدودَی دینم را بە زبان مادری‌ام ادا کنم. آشکار است برگردان شاهنامە‌ از نظم فارسی بە نثر تالشی، کاری بسیار حساس، پرزحمت و زمان‌بر است و بە دانش فراوان در زمینه‌ی زبان و ادبیات ملی، تاریخ کهن ایران و زبان تالشی نیاز دارد. با وجود این، راقم این سطور با بضاعت اندکش به خود اجازه داد تا به‌خاطر دلبستگی فراوان بە تاریخ و فرهنگ ملی ایران و زبان مادری‌، پس از سی سال آموزگاری، به برگردان شاهنامه براساس تالشی رایج در منطقه‌ی «موسله‌روخون» فومن اقدام کند؛ کاری که بیش از پانزده سال طول کشید و با فراز و فرودهای بسیاری همراه بود. امیدوارم نهایتا گامی مثبت برای دوام و پویایی زبان تالشی برداشتە‌باشم.

دالانون ۏەختی ۏیندە، رودابە خە‌ېلی زالی را بە‌‌رۏە‌شتە، چێ دیل‌باختە بە، هە‌مە گݖلە‌ې ۏاتە:‌ ئە‌ې ئاۏتاۏە دیمە کیلە، ئە‌مە، تݖ‌را گوش بە فݖرمون مە‌ندیمونە، سە‌دهە‌زار گݖلە چە‌مە شی فیداېی ېو نݖکە‌ر ئݖشتݖ ئی تاری مو ئێر‌زݖشی نێدارݖ، ئݖشتݖ دیل¬بە‌ری ئارە‌سێ خونە ئە‌مە تݖ‌را جان فیدا کە‌رە‌م. رودابە جان، فݖرمون بݖدە، ئە‌مە را بݖۏا، چݖ بی بݖکە‌رە‌م، ئە‌گە بی ۏݖرد و جادو کە‌ردێ، ئاموجەم دا زالی تݖ‌را بوئە‌رە‌م، هە ‌جورە کە‌رە‌م، ئە‌گە بی چە‌مە خۊنی هݖم را کا ۏیکە‌رە‌م، ئݖشتݖ شیۏار ئە‌ربابی را کݖ چە‌مە هە‌مە چی‌ېرە، جان فیدا کە‌ردێ را نێکۊل نێۏوئە‌رە‌م و ئە‌نگە فە‌نگە نێخونە‌م.

پیشنمایش کتاب شاهنامه فردوسی به زبان تالش