به گزارش اداره کل روابط عمومی و امور بین الملل صندوق بازنشستگی کشوری، «علی پناهی» از منظر تخصصی و حرفهای که حاصل تلفیق تجربیات ایشان از بنگاهداری خصوصی تا مدیریت کلان در سطح ارکان سازمان بورس و اوراق بهادار میباشد، در گفتگویی تفضیلی به سوالات ما درباره بهینهسازی سرمایهگذاریها، توسعه پروژههای مولد و ایجاد ارزش پایدار برای ذینفعان بهویژه بازنشستگان پاسخ داده است.
هلدینگ صباانرژی در سال ۱۴۰۴ چه برنامههایی برای توسعه سرمایهگذاری در حوزههای انرژی و صنایع پاییندستی در نظر دارد؟
بر مبنای الزامات برنامه هفتم توسعه، صباانرژی دو راهبرد کلیدی را دنبال میکند: نخست، بهینهسازی و اصلاح پرتفوی سرمایهگذاری با تمرکز بر خروج از داراییهای خارج از استراتژی و ورود هدفمند به صنایع دارای سودآوری پایدار؛ دوم، تأمین مالی پروژهها از مسیرهای شفاف و متنوع با اتکا به ظرفیتهای بازار سرمایه با استفاده از ابزارهای فعلی و یا تعریف ابزارهای جدید. در این چارچوب، بازنگری در ترکیب سهام شرکتهای تابعه و تلاش برای حضور پررنگتر در صنایع راهبردی با مزیت نسبی، از جمله برنامههای جدی شرکت در سال ۱۴۰۴ است. همچنین با توجه به اینکه دیگر تأمین مالی پروژهها صرفاً از محل منابع داخلی ممکن نیست؛ به همین دلیل، تقویت ارتباطات با ذینفعان کلیدی، نهادهای مالی، بانکها و بازیگران اصلی اکوسیستم اقتصادی کشور از اهداف اصلی مدیریت جدید به منظور ارتقای جایگاه صباانرژی در میان بازیگران و کاهش هزینههای ساختار سرمایه آن هلدینگ است.
همچنین استفاده حداکثری از ظرفیت بازار سرمایه از جمله انتشار اوراق، صندوقپروژه، تأسیس شرکتهای سرمایهگذاری پروژهمحور و بهرهگیری از ابزارهای نوین تأمین مالی، در برنامههای اجرایی سال ۱۴۰۴ قرار دارد.
با این مقدمه، هلدینگ صباانرژی نیز در راستای سیاستهای کلان کشور، برنامههای مشخصی را در حوزه تامین انرژی پایدار به عنوان یکی از اساسیترین چالشهای فعلی صنعت، از طریق طرح بازتوانی نیروگاه تبریز که تبدیل نیروگاه فعلی به نیروگاه سیکل ترکیبی است و با افزایش قابل ملاحظه راندمان و کاهش مصرف آب همراه است، در دست اجرا دارد که خوشبختانه مورد حمایت جدی دولت و نمایندگان مجلس شورای اسلامی نیز میباشد. همچنین حضور کارشناسی شده در انرژیهای تجدیدپذیر با توجه به ظرفیت بالقوه بالای کشور در حوزه انرژی خورشیدی و طرحریزی تکمیل زنجیره ارزش در صنایع مادر از جمله پتروشیمی و فولاد از طریق مشارکت و همکاری با بازیگران بزرگ و نقشآفرین آن دو صنعت نیز در دستور کار قرار دارد.
به پروژهها اشاره کردید. در سال سرمایهگذاری برای تولید قرار داریم. به عنوان یکی از شرکتهای بزرگ سرمایهگذاری، در چه حوزههای وارد شدهاید؟ چه پروژههایی در دست اجرا دارید؟ و اساسا نقش صبا انرژی در تأمین انرژی پایدار برای صنایع تولیدی کشور و انرژی پاک چیست؟
یکی از سودآورترین پروژههای هلدینگ صباانرژی، پروژه PDH-PP (طرح تولید مجتمع پروپیلن، آکریلونیتریل و پلی پروپیلن شرکت توسعه پلیمر کنگان) است که تحت لیسانس شرکتUOP اجرا میشود و شامل دو مجتمع تولیدی پروپیلن و پلیپروپیلن هر یک به ترتیب ظرفیت 600 و 300 هزار تن در سال است. بهگونهای برنامهریزی شده که از خوراک قابل دسترسی و دارای قیمتی مناسب (پروپان) با تکنولوژی روز و مدرن، امکان تولید پروپیلن در مقادیر اقتصادی و توجیهپذیر فراهم گردد و در مرحله بعد، امکان تولید انواع گریدهای پلیپروپیلن شامل هموپلیمر، ایمپکت کوپلیمر و رندوم کوپلیمر و همچنین آکریلونیتریل مطابق با نیاز بازار جهانی و منطقهای و حفظ و توسعه سبد محصولات پلیپروپیلن فراهم شود.
همچنین پروژه تولید ABS-Rubber شامل یک واحد ABS با ظرفیت 200.000 تن در سال و یک واحد تولیدی رابر با ظرفیت 60.000 تن در سال از طرحهای بزرگ هلدینگ صباانرژی است که خط 3000 و 4000 آن 24 بهمن ماه سال گذشته با حضور وزیر محترم تعاون، کار و رفاه اجتماعی به صورت رسمی راهاندازی شد. مجتمـع پلیمـری پادجم قـادر اسـت 9 گریـد گوناگـون ABS و 3 محصـول متفـاوت Rubber در 7 گریـد گوناگـون را بـرای اولیـن بـار و به صورت انحصـاری در ایـران بـا بالاترین کیفیـت تولیـد نمایـد.
در حوزه فولادی، هلدینگ صباانرژی در راستای تحقق مرحله به مرحله توسعه هدفگذاری شده، در حال احداث واحد احیای مستقیم ۲، به ظرفیت 1.76 میلیون تن بریکت گرم در سال در شرکت صبافولاد خلیج فارس است. این واحد علاوه بر تولید بریکت گرم، آهن اسفنجی سرد نیز تولید خواهد کرد. موقعیت استراتژیک زمین طرح، صادرات آسان، دسترسی مناسب به یوتیلیتی و امکان استفاده از Hot-Link از مزایای این طرح به شمار می رود. همانطور که اشاره شد، تکمیل زنجیره ارزش و تامین پایدار مواد اولیه با مشارکت و همکاری با سایر بازیگران اصلی صنعت و فولاد نیز در دستور کار قرار دارد.
با توجه به ناترازیهای حوزه انرژی بهخصوص کمبود برق، شما اقدامات خاصی را در دستور کار دارید؟
تلاش ما این است که نیروگاههای کوچکمقیاس در مجتمعهای تولیدی طراحی کنیم تا کسب و کار هلدینگ صباانرژی از ناترازیها در امان باشد. در این زمینه همانطور که در ابتدا نیز اشاره شد، طرح پروژه بازتوانی نیروگاه حرارتی تبریز از پروژههای صندوق بازنشستگی کشوری است که با مدیریت هلدینگ صباانرژی پیگیری میشود. این طرح مهم که کلنگ آن ۲۸ فروردین توسط وزیر کار، تعاون و رفاه اجتماعی به زمین زده شد، با هدف تبدیل نیروگاه موجود به سیکل ترکیبی، افزایش راندمان و کاهش قابل توجه مصرف آب اجرا میشود و بهعنوان گامی مهم در مسیر توسعه پایدار انرژی در شمالغرب کشور محسوب میشود. با اجرای این طرح، واحدهای گازی به واحدهای بخار موجود اضافه شده و راندمان نیروگاه از ۳۲ درصد فعلی به بیش از ۵۸ درصد میرسد. در فاز اول حدود ۶۰۰ مگاوات به ظرفیت نیروگاه اضافه خواهد شد و ظرفیت نامی نیروگاه تبریز از ۸۰۰ مگاوات به ۱۴۰۰ مگاوات افزایش پیدا کرده و با اجرای کامل طرح در فاز نهایی پروژه، ظرفیت نیروگاه تبریز به ۲۰۰۰ مگاوات خواهد رسید که این ظرفیت در حدود ۲.۲ درصد تولید برق نیروگاههای کل کشور خواهد شد. ارزش سرمایهگذاری این طرح، ۲۱۵ میلیون یورو است که در مرحله تامین مالی قرار دارد.
همچنین با توجه به اینکه یکی از چالشهای اساسی صنایع انرژیبر کشور در حال حاضر موضوع ناترازی برق میباشد، سرمایهگذاری در حوزه انرژیهای تجدیدپذیر با توجه ظرفیت بالقوه کشور خصوصا در انرژی خورشیدی، راهبرد دیگر هلدینگ صباانرژی جهت تامین و تولید پایدار انرژی صنایع تابعه خواهد بود که در حال حاضر، مطالعات امکانسنجی آن صورت پذیرفته و با سرمایه گذاران احتمالی در قالب تشکیل کنسرسیومهای مربوطه در حال مذاکره هستیم.
آیا در محدوده همین پروژهها حرکت خواهید کرد یا قصد دارید صنایع جدیدی را به پرتفوی هلدینگ صباانرژی اضافه کنید؟
سیاست ما در گام نخست، رفع موانع از پروژههای فعلی به خصوص تامین مالی آنها و اجرا و به ثمر رساندن کامل آنها برای تولید محصولات مورد نیاز کشور با توجه به مفاد و الزامات برنامه هفتم توسعه کشور است. در گام دوم، با مطالعات عمیق و با بررسی مزیتها و امکانات، سرمایهگذاریهای جدیدی برای تولید محصولات زیربنایی بر اساس ظرفیتها و نیازهای کشور کشور طراحی خواهیم کرد. هدف اصلی ما افزایش سودآوری و سودآوری پایدار برای سهامداران عمده شرکت سرمایهگذاری صندوق بازنشستگی کشوری یعنی بازنشستگان عزیز است. بیتردید در حال حاضر یکی از نیازهای اساسی صندوقهای بازنشستگی تامین سودآوری و جریانات نقدی پایدار جهت ایفای تعهدات می.باشد که این مهم در سیاستهای سرمایهگذاری و چینش پرتفوی هلدینگ صباانرژی با در نظر گرفتن مفاد برنامه هفتم توسعه کشور، خصوصا ماده ۵ و ماده ۲۸ مد نظر خواهد بود.
چه اقداماتی برای ارتقای بهرهوری شرکتهای زیرمجموعه در دستور کار دارید؟
اصلاح و بهینهسازی فرایندهای داخلی، ارتقای بهرهوری در زنجیره تولید و استفاده بهینه از داراییها و منابع انسانی از برنامههای اولویتدار صباانرژی در سال پیشرو است. برنامههای تحول دیجیتال، سادهسازی فرآیندها و افزایش بهرهوری عملیاتی، در راستای تقویت حاکمیت شرکتی و دستیابی به سودآوری پایدار طراحی شدهاند.
برای این موضوع، شفافسازی فرایندهای مالی و بازرگانی و شفافسازی نحوه انتخاب سرمایهگذار، نوع سرمایهگذاری، سرمایهگذاران، تامینکنندگان و مشارکتکنندگان در هر بخش از این زنجیره، اصلیترین بحث در افزایش بهرهوری در شرکتها است. بر این اساس با الزامی که خود صندوق در ابتدای سال داشته، در هلدینگ صباانرژی توسط مدیران قبلی اقداماتی شروع شده و ما هم آن را با شفافسازی فرایندهای مالی و بازرگانی تقویت خواهیم کرد. طبیعی است که هر چقدر این فرایندها شفاف باشند و ما بتوانیم از نیروی انسانی کارآمد در این اوضاع استفاده بهتری داشته باشیم و از سرمایه شرکتها بهره بیشتری ببریم، به افزایش بهرهوری در این خصوص منجر خواهد شد. ما هم برنامههای مشخصی را در این خصوص بهزودی اعلام خواهیم کرد.
از دیگر اولویتهای جدی صباانرژی در این بخش، ارتقای شفافیت مالی و عملیاتی است. در این راستا، پیادهسازی سامانههای هوش تجاری (BI) و اطلاعات مدیریت در دستور کار قرار گرفته تا امکان رصد لحظهای عملکرد شرکتهای تابعه، کنترل پروژهها و تصمیمگیری سریع و دادهمحور برای مدیران ارشد فراهم شود. این اقدام، همگام با اصلاح فرآیندها و تقویت نظام گزارشدهی، بستر حرکت بهسوی حکمرانی حرفهای و حاکمیت شرکتی اثربخش را فراهم میکند.
سهم بازنشستگان از منافع این سرمایهگذاریها چگونه تعریف میشود؟ آیا برنامهای برای ایجاد فرصتهای مشارکت برای آنها وجود دارد؟
هر آن چیزی که ما بتوانیم به سودآوری برسانیم، طبیعتا آثارش در معیشت بازنشستگان به طور مشخص خود را نشان خواهد داد. در حوزههایی مثل انرژی پاک، پنلهای خورشیدی و نیروگاههای بادی، در استانها و جاهایی که موقعیت مناسبی برای احداث نیروگاههای خورشیدی و بادی وجود دارد، می توانیم از تعاونیهای بازنشستهها به عنوان یک بخشی از مشارکتکنندگان در ایجاد نیروگاههای خورشیدی به عنوان سهامدار کمک بگیریم. خروجی این پروژهها به صورت مستقیم بهویژه در بورس عرضه خواهد شد و درآمد آن به سهامداران یعنی بازنشستهها و تعاونیهای بازنشستهها میرسد. همچنین به طور کلی، سود حاصله از شرکتها نیز مستقیما در سبد معیشت بازنشستهها خود را نشان میدهد. هر چه افزایش سودآوری در سبد پرتفوی صندوق بیشتر بشود، سهم بازنشستهها از این منافع بیشتر خواهد بود.
هدف از حضور هلدینگ در نمایشگاه بورس، بانک و بیمه مشهد مقدس (مشهد اینوکس) چیست؟
هلدینگ صباانرژی با دو هدف کلیدی در نمایشگاه صنعت مالی مشهد شرکت کرده است: نخست، معرفی فرصتهای سرمایهگذاری و جذب ذینفعان برای پروژههای در حال اجرا؛ دوم، بهرهگیری از بستر بازار سرمایه برای تأمین مالی شفاف، سریع و رقابتی.
نمایشگاهها محل عرضه دستاوردهای شرکتها است. ما مشخصا در نمایشگاه صنعت مالی مشهد، دو هدف را در راستای برنامه هفتم توسعه دنبال کردیم. یکم اینکه چگونه میتوانیم ذینفعهای سرمایهگذار را شناسایی کنیم. در پاسخ به سوالات قبلی عرض کردم. ما پروژههای مختلفی داریم. سرمایه گذارانی که در بازارهای مالی حضور دارند از روشهای شفافتری استفاده میکنند. اولین هدف شناسایی سرمایهگذار برای افزایش یا بازآرایی داراییهای صندوقها بود. هدف دوم استفاده از ابزارهای مالی موجود برای ارتقای سرمایهگذاری و زودبازده کردن آنها در شرکتها است. به عنوان مثال قرار ما در نمایشگاه و بعد از نمایشگاه بر این است که از ابزارهای مختلف بورس مثل کراد فاندینگ، صندوقپروژه و... و از هر شکلی از ابزارها که همین الان هم در شرکتهای تولیدی به درستی شناسایی نشدهاند، شناسایی و استفاده شود. در این حوزه خوشبختانه همکاران هلدینگ مالی برنامه مفصلی خارج از نمایشگاه آماده کردهاند که این ابزارها را در اختیار همکاران تولیدی قرار میدهند. یکی از بحثهایی که ما داریم، حضور شرکتهای بیشتر در بازار سرمایه و شفافیت مالی است. ما میخواهیم تمامی اطلاعات همه شرکتها، چه شرکتهایی که در بورس پذیرش شدهاند و چه شرکتهایی که میخواهیم در آیندهی نزدیک، در بورس معرفی کنیم، با همکاری سازمان بورس منتشر کنیم. بارگزاری این اطلاعات کمک خواهد کرد کسانی که میخواهند سرمایهگذاری کنند، شفافیت لازم را داشته باشند تا بتوانند از اطلاعات شفاف استفاده کنند. باید قراردادها و مزایدهها از شفافیت لازم برخوردار بشوند تا سرمایهگذاران بتوانند برای سرمایهگذاری تصمیم بگیرند.
من اینجا این نوید را میدهم که انشاءالله با همکاری هلدینگ مالی صندوق و با کمک کانون کارگزاران و سازمان بورس که تعاملات اولیه هم انجام شده، فرایندی مهم را درخصوص شفافسازی صورتهای مالی و روندهای مالی شرکتها آغاز خواهیم کرد. در این فرایند، اطلاعات هر شرکتی که شفافتر باشد، برای جذب سرمایهگذارها در اولویت خواهد بود. این فرایند منجر به افزایش دارایی بازنشستگان و سودآوری بیشتر خواهد شد.
سخن آخر؟
در نهایت اگر بخواهم جمعبندی کنم، راهبرد اصلی هلدینگ صباانرژی، افزایش شفافیت، تقویت حاکمیت شرکتی مبتنی بر بازده متقابل با ذینعفان و استفاده حداکثری از ابزارهای بازار سرمایه جهت تامین مالی پروژههای در جریان و در نگاهی کلانتر، طراحی ابزار یا سبدی از ابزارهای تامین مالی جدید با توجه به حجم سرمایه گذاریهای مورد نیاز خواهد بود. با توجه به تمرکز پروژههای هلدینگ در صنایع پتروشیمی و فولاد، راهبرد اصلی، استفاده و بهرهبرداری از ظرفیتهای منطقهای و محلی با نگاه ملی بهخصوص در استانهای هدف جنوبی که نقش کلیدی در اقتصاد کشور دارند، خواهد بود. گامهای اجرایی این موضوع را از جمله حضور تعاونیها و شرکتهای خصوصی منطقهای و متخصصان استانی پیشبینی کردهایم که به زودی رسانهای هم خواهد شد و در دسترس ذینفعان قرار خواهد گرفت.